1393/6/25 6555

کودکان نیز مانند ما در یک جهان سه بعدی زندگی می کنند اما بسیاری از اوقات ما به عنوان والدین یا آموزگاران این نکته را فراموش کرده و آموزش های خود را تنها محدود به یک جهان دو بعدی می کنیم

هوش فضایی و یادگیری ریاضی و علوم

کودکان نیز مانند ما در یک جهان سه بعدی زندگی می کنند اما بسیاری از اوقات ما به عنوان والدین یا آموزگاران این نکته را فراموش کرده و آموزش های خود را تنها محدود به یک جهان دو بعدی می کنیم. کودکان تنها روی کاغذ می نویسند. نوشته های روی کاغذ را می خوانند و طرح هایشان را روی کاغذ می کشند. این جهان دو بعدی، فاصله زیادی با دنیای سه بعدی واقعی اطراف آنها دارد. امروزه بسیاری از پژوهشگران بر نقش تربیت و تقویت هوش فضایی برای موفقیت در سایر زمینه های زندگی کودکان تاکید می کنند. بیشترین نقش هوش فضایی در موفقیت تحصیلی کودکان معطوف به دو درس اساسی ریاضی و علوم است.

در تحقیقی که در مجله روان شناسی رشد¹ منتشر شده است دانشمندان دانشگاه شیکاگو، نشان داده اند که کودکانی که در زمینه هوش فضایی تعلیم دیده بودند، قابلیت های بیشتری در محاسبات ریاضی نشان داده اند. این کودکان، آموخته بودند که چگونه حجم های سه بعدی را کنار هم جفت و جور کنند. این تمرین که قابلیت تفکر فضایی را در کودکان تقویت کرده بود، بر عملکرد محاسباتی و ریاضی کودکان نیز اثر مثبت گذاشته بود و آنها نسبت به گروه شاهد نمرات بهتری در حل مسائل ریاضی و محاسبات از خود نشان دادند. یکی از این محققان، پروفسور الیزابت گاندرسون²، در پژوهشی نشان داده بود که وقتی از کودکان در حدود هشت سالگی (کلاس اول و دوم ابتدایی) خواسته می شود یک حجم هندسی را با استفاده از چند نمونه تکمنیل کنند، کودکانی که موفق به حل این مسئله می شوند در تحلیل دانش مربوط به اعداد و خط نیز عملکرد بهتری نشان می دهند و نمرات بالاتری در درس ریاضی می گیرند.

کودکان چگونه مهارت تفکر سه بعدی را کسب می کنند؟ تحقیقات نشان می دهند که بازی در محیط واقعی با مکعب ها، احجام هندسی و پازل ها به تقویت هوش فضایی کمک شایانی می کند. جالب تر اینکه صحبت کردن و تعامل با والدین در زمان بازی نقش تعیین کننده ای در تربیت هوش فضایی کودکان دارد. در تحقیقی که در سال 2011 در مجله ذهن، مغز و آموزش³ منتشر شده بود، پروفسور نورا نیوکامب⁴استاد روان شناسی دانشگاه تمپل⁵، نشان داده بود که هوش فضایی در میان کودکانی که همراه با والدین خود به بازی با مکعب ها و احجام هندسی مشغول هستند، بالاتر است. این تحقیق نشان می داد والدینی که هنگام بازی کودکانشان در کنار آنها می نشینند و از کلماتی نظیر "بالا" ، "رو" ، "زیر" و غیره استفاده می کنند ناخودآگاه به درک فضایی و تفکر سه بعدی کودکان کمک می کنند.

در پژوهش دیگری که در دانشگاه شیکاگو انجام شده بود، محققین به این نتیجه رسیده بودند که استفاده از اصطلاحات هندسی نظیر "گردی"، "گوشه"، "لبه"، "مثلث" و غیره، هنگام صحبت کردن با کودکان، به تفکر سه بعدی آنها و هوش فضایی کودکان کمک می کند. وقتی این کودکان بزرگتر می شوند، درک بهتری از احجام و اشکال هندسی و روابط بین آنها پیدا می کنند.

حال سوال این است که چرا تقویت هوش فضایی اهمیت دارد؟ هوش فضایی و تفکر سه بعدی، به گفته محققان، نقش زیادی در موفقیت تحصیلی در رشته های علوم، مهندسی و فناوری یا به اصطلاح ⁶STEM دارد. پژوهش های زیادی در این حوزه نشان می دهند افرادی که در سنین جوانی در آزمون ها، هوش فضایی بالایی را نشان می دهند، در مقایسه با افرادی دارای هوش فضایی پائین تر، علاقه و استعداد زیادی در گرایش به رشته های علوم، ریاضی و مهندسی دارند.

در پژوهشی که دانشگاه شیکاگو انجام داده بود زندگی خانواده هایی که کودکان خردسال داشتند به مدت 14 ساعت فیلمبرداری شده بود تحلیل محتوای این فیلم ها نشان داد که استفاده از اصطلاحات و مفاهیم هندسی و فضایی در خانواده ها بسیار متفاوت است در یک مورد در عرض 14 ساعت، تنها 5 کلمه مرتبط با تفکر فضایی رد و بدل شده بود این در حالی است که در خانواده دیگری این تعداد به 525 مورد می رسید. این تفاوت نشان می دهد که خانواده ها نیاز به آموزش بیشتری در این زمینه تقویت هوش فاضیی و تفکر سه بعدی کودکان با مطرح کردن لغات و مفاهیم هندسی و فضایی و فراهم کردن محیط غنی از ابزارها و وسایل هندسی و فضایی دارند.

پی نوشت ...

1. journal Developmental Psychology

2. Elizabeth Gunderson

3. Mind, Brain and Education

4. professor Nora Newcombe

5. Temple University

6. science, technology, engineering, mathematics

****

منبع:

Murphy Paul, A. (2012). How Thinking in 3D Can Improve Math and Science Skills. MindShift

منبع

آی هوش