امروزه با رشد شهرنشینی و صنعتی شدن، خطر فراموش شدن برخی از آثار هنری کشورمان را تهدید می‌کند. از این رو چندسالی است مسئولان بر لزوم آموزش آثار تاریخی کشور در دانشگاه‌ها تأکید می‌کنند. «موسسه آموزش عالی فرهنگ و هنر» با وجود آن که مدت کوتاهی است از زمان تأسیس آن می‌گذرد، آموزش آثار هنری تاریخی کشور را در دستور کار قرار داده و هر سال تعدادی دانشجو در این دانشگاه توسط استادان مجرب آموزش می‌بینند. از این رو با دکتر حمید شاه‌آبادی، مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و سرپرست مؤسسه آموزش عالی علمی کاربردی فرهنگ و هنر کشور به گفت‌وگو نشستیم که در زیر می‌خوانید:
با توجه به اینکه دانشگاه‌های مختلفی در حوزه هنر در کشور فعالیت می‌کنند. موسسه آموزش عالی فرهنگ و هنر چه تفاوتی با سایر دانشگاه‌ها دارد؟
کاربردی بودن آموزش مراکز آموزش علمی کاربردی فرهنگ و هنر وجه تمایز این دانشگاه با سایر دانشگاه‌ها است. این مؤسسه می‌کوشد نیازهای بازار کار و جامعه را شناسایی و متناسب با شاخصه‌های فرهنگ و هنر ظرفیت‌های موجود را شناسایی و هماهنگ با آن نیازها، رشته‌ها را تعریف و دانشجو جذب کند. توجه به نیروی انسانی در عرصه آموزش فرهنگ و هنر از اولویت‌های اصلی این دانشگاه به شمار می‌رود، نخستین ویژگی نیروی انسانی عرصه فرهنگ و هنر این است که نیرویی برای عرصه فرهنگ و هنر تربیت کند که این عرصه را ارتقا دهد.
منظور از واژه فرهنگ و هنر چیست؟
وجه تمایز دانشگاه فرهنگ و هنر تنها اختصاص به همین واژه ندارد، واژه فرهنگ و هنر گویای این است که تمام رشته‌های این دانشگاه در حوزه ارشاد و خانواده فرهنگ و هنر کشور است. در مراکز آموزش عالی فرهنگ و هنر 12 دپارتمان تخصصی وجود دارد که کل حوزه هنر کشور را شکل می‌دهد. مانند: روابط عمومی، تبلیغات، چاپ و انتشارات، زبان و ادبیات، حوزه صنعت سینما، صنایع دستی و... ضمن آنکه هرکدام شاخه خودش را دارد، همین توجه به حوزه فرهنگ و هنر به معنای آن است که نظام برای تربیت نیروی‌های کارآمد در حوزه فرهنگ و هنر دارای برنامه‌ریزی ملی است و از اشتغال در حوزه فرهنگ و هنر به صورت تخصصی حمایت می‌کند.
چه تعداد دانشجو در چند مرکز دانشگاهی مشغول به تحصیل هستند؟
در حال حاضر 89 هزار دانشجو در 97 مرکز در 183 رشته در این مرکز تحصیل می‌کنند که در آینده این دانش‌آموختگان عضو خانواده ارشاد می‌شوند. وزارت فرهنگ و ارشاد در 10 ماه اخیر توجه ویژه‌ای به نیروی کار فرهنگ و هنر داشته و مؤسسه فرهنگ و هنر وظیفه تربیت نیروی انسانی مورد نیاز این وزارتخانه را دارد. این مؤسسه یکی از 7 مجموعه مستقل زیر نظر وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی است و به روش هیأت امنایی اداره می‌شود که وزیر فرهنگ و ارشاد رئیس هیأت امنای این دانشگاه است.
مدرک‌‌گرایی و بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی از مهمترین مشکلات نظام آموزش عالی است. در این خصوص موسسه فرهنگ و هنر چه برنامه‌ای دارد تا با مشکلات سایر دانشگاه‌ها روبه‌رو نشود؟
دانشگاه علمی کاربردی اشتغال محور و مهارت‌ورز است، مأموریت دانشگاه فرهنگ و هنر پذیرش دانشجو و تربیت نیروی کار شاغل در دستگاه هاست. مأموریت این دانشگاه با سایر دانشگاه‌ها متفاوت است چراکه دانشگاه فرهنگ و هنر برخلاف سایر دانشگاه‌ها دانشجو جذب نمی‌کند که مدرک بدهد، بلکه این دانشگاه به دنبال جذب شاغلینی است که در این دانشگاه تحصیل کنند و مهارت و دانش عملی خود را افزایش بدهند. به عنوان نمونه افراد شاغلی هستند که در رشته مرتبط خود مشغول به کار نیستند و به دلیل علاقه و نیاز به دانش شغل خود به مراکز علمی و کاربری مراجعه می‌کنند. آنچه حوزه فرهنگ را می‌سازد و سامان می‌دهد نیروی انسانی است، در مراکز آموزش علمی و کاربردی سعی شده علاوه بر آموزش نظری آموزش علمی نیز مدنظر قرار گیرد. دانشجویان شاغل در این مرکز هنرمندان فردای ایران اسلامی هستند که باید از سطح علمی و هنری بالایی برخوردار باشند. ماهیت این دانشگاه این است که تمامی شاخه‌های حوزه فرهنگ و هنر به اشتغال منتهی شود. بیشترین اشتغال نسبت به سایر دانشگاه‌ها نیز مربوط به دانشگاه فرهنگ و هنر است. در حال حاضر بیش از 70 درصد دانش‌آموختگان ما شاغل هستند یا به دلیل آنکه به این محیط وارد شده‌اند، بعد از فارغ‌التحصیلی به این شغل هم رو می‌آورند.
آیا هنر صنایع دستی در این دانشگاه به صورت آکادمیک آموزش داده می‌شود؟
یکی از 12 دپارتمان این دانشگاه صنایع دستی است و تعداد رشته‌های قابل توجهی در این دانشگاه وجود دارد. در گذشته به طور طبیعی افراد صنایع دستی را به صورت سینه به سینه و شفاهی این علوم را یاد گرفتند. در حال حاضر رسالت ما در دانشگاه فرهنگ و هنر این است که هنرهای تاریخی ایران را به صورت علم و آکادمیک در دانشگاه تدریس کنیم، بخش نظری و عملی آن را در محیط کارگاهی شکل بدهیم و به صورت ساماندهی شده هنرمندان را آموزش دهیم.
استادان این دانشگاه چگونه گزینش می‌شوند؟
هر استادی که می‌خواهد در این دانشگاه تدریس کند، باید دارای کد مدرسی باشد. شیوه گزینش استاد به دو شکل است، بخشی از این استادان به دلیل تحصیل آکادمیک قادر هستند که تدریس این دروس را برعهده بگیرند. افرادی هم که دارای تحصیلات آکادمیک نباشند، کمیته‌ای در داخل مؤسسه است و دانش و صلاحیت آنها را تأیید می‌کند و آنها را به این دانشگاه معرفی می‌کند. مانند شورای ارزشیابی نویسندگان و هنرمندان در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. از همین رو ممکن است در مراکز دانشگاه شاهد استادانی باشیم که دارای تحصیلات دانشگاهی نباشند اما دانش، علم و تخصص آنها در رشته خود مورد تأیید است. در این مراکز از افرادی که دارای سوابق و تجربه‌های درخشان در رشته‌های مختلف هستند و استادان با تجربه هنری که در رشته تخصص خود صاحب سبکی محسوب می شوند با تأیید کمیته دانشگاه جامع علمی کاربردی به عنوان استاد استفاده می‌شود.
آیا دانشگاه فرهنگ و هنر با دانشگاه‌های خارجی نیز ارتباط دارد؟
در گذشته کمترین ارتباط را با دانشگاه‌های خارجی داشتیم اما در دوره جدید، فعالیت بین‌المللی این دانشگاه در حال افزایش است در حال حاضر با چند دانشگاه معتبر مالزی در ارتباط هستیم و درحال مطالعه برای ارتباط و تعامل با سایر دانشگاه‌های خارجی هستیم. با این هدف که با حضور و ارتباط با سایر کشورها بتوانیم در نمایشگاه‌ها و همایش‌های جهانی شرکت داشته باشیم تا ضمن افزایش بنیه علمی دانشگاه فرهنگ و هنر بتوانیم بازاری برای محصولات خود به وجود آوریم و درآمدزایی کنیم.
آیا با دانشگاه‌های داخلی ارتباط و تعامل دارید؟
طبیعی است که در رشته‌های مرتبط باید خیلی با دانشگاه‌های داخلی ارتباط داشته باشیم اما تاکنون چنین اتفاقی نیفتاده است و نتوانسته‌ایم ارتباط نزدیکی برقرار کنیم علت آن هم نگاه بالادستی در بعضی از این دانشگاه‌ها است. با این وجود ارتباط و تعامل با دانشگاه‌های داخلی جزو برنامه و سیاست ما خواهد بود.
مهمترین برنامه‌های دانشگاه فرهنگ و هنر در سال جاری چیست؟
در سال 93 کانون توجه ما بحث کتاب است و به دنبال تقویت بنیه علمی واحدهای دانشگاه فرهنگ و هنر هستیم. تا برای هرکدام از درس ها سرفصل منابع و کتاب مصوب داشته باشیم تا آرام آرام به سمت یک وحدت رویه در محتواها برسیم و همچنین بازنگری در انتخاب استادان و تأیید مدرسین در کمیته علمی و تخصصی از جمله برنامه‌های این دانشگاه برای ارتقای سطح علمی در سال آینده است. یکی از اهداف ما استاندارد سازی مراکز علمی کاربردی فرهنگ و هنر طی یک سال آینده است،: این امر موجب افزایش جذب دانشجو می‌شود و همچنین دیگر اولویت ما، تخصصی شدن این مراکز و استانداردسازی مراکز علمی کاربردی است.
یکی از فعالیت‌های این دانشگاه در حوزه موسیقی است؛ با توجه به نگاه منفی برخی در حاکمیت نسبت به موسیقی آیا با آموزش آن مشکل ندارید؟
حاکمیت دیگر باید برای روی خوش نشان دادن به موسیقی چه می‌کرد؟ امام(ره) اجازه دادند در حضور ایشان ارکستر زنده قطعه شهید مطهری را اجرا کنند که این کار مهمی بود. بعد از آن هم این رویه ادامه داشت. البته مشخص است که حاکمیت به هر نوع از موسیقی اجازه نمی‌دهد. در کشور ما حتی میدان تبلیغ برای بسیاری از موسیقی‌ها مانند پاپ فراهم شده و حاکمیت از فتاوای امام و رهبری تبعیت می‌کند که حرمت مطلق برای موسیقی قائل نیستند بلکه موسیقی مناسب مراسم لهو و لعب را حرام می‌دانند. آمار دانشجویان ما زیاد نیست اما حداقل 11 مرکز ما به حوزه موسیقی می‌پردازند.
