1393/10/20 5368

آموزش مهارت های بیان عاطفی و اجتماعی نیز درست مانند الفبا و سواد خواندن و نوشتن، قابل آموزش است و کودکانی که از چنین آموزش هایی برخوردار می شوند به طور قابل ملاحظه ای در تحصیل و زندگی خود موفق تر هستند.

چرا آموزش مهارتهای اجتماعی- عاطفی در مدارس مهم است؟


توماس اودانل1، معلم مهدکودک، کلاسش را با نشان دادن تصویر یک لاک پشت2 شروع می کند و از دانش آموزان می پرسد چرا این لاک پشت ناراحت است؟ یکی از دانش آموزان می گوید "لاک پشت ناراحت است چون هیچ دوستی ندارد". معلم می پرسد، "وقتی آدم ها ناراحت هستند، قیافه شان چطور می شود؟" و بچه ها شروع می کنند ادای یک انسان ناراحت را در می آورند. معلم ادامه می دهد که این لاک پشت غمکین است چون تنها ست ولی در کلاس او یک اردک و یک سگ و یک جوجه تیغی نیز هستند و او باید بیاموزد که چطور با آنها دوست شود و بازی کند، به آنها کمک کند و وسایلش را با آنها شریک شود.
 
شخصیت این لاک پشت بخشی از یک برنامه آموزش اجتماعی و عاطفی کودکان با عنوان PATHS3 است که به کودکان آموزش می دهد چگونه احساسات و عواطف خود را شناسایی کرده و بیان کنند. مدرسه ابتدایی متیو هنسون4 یکی از 1500 مدرسه در سراسر کشور امریکا است که این برنامه را اجرا می کنند. هر هفته در دو نوبت کودکان در یک کلاس 15- 20 دقیقه ای آموزش هایی را در زمینه هایی از جمله کنترل احساسات خود و رفتار محترمانه با دیگران کسب می کنند. به خصوص برای کودکان پیش دبستانی و سالهای اول و دوم، این لاک پشت به عنوان راهنمای رفتاری نقش بازی می کند.
 
اودانل، می گوید آموزش های این برنامه بسیار به شاگردان او کمک کرده است برای مثال آنها یاد گرفته اند مانند شخصیت داستانی لاک پشت وقتی ناراحت هستند، لحظه ای درنگ گنند، بازوهایشان را دور خودشان بپیچند و خود را دلداری بدهند و با صدای بلند مشکل و ناراحتی خود را به زبان بیاورند. برای مثال یک روز قبل از کلاس او صدای یکی از دانش آموزان را شنید که با صدای قاطع ولی بدون خشونت رو به دوستش کرد و گفت "وقتی به موهام دست می زنی ناراحت می شم" و دوستش بلافاصله گفت "متاسفم".
 
اودانل در جریان اجرای این برنامه به این باور رسیده است که یادگیری مهارت های اجتماعی و عاطفی به کودکان کمک می کند در موقعیت های ارتباط با دیگران بهتر عمل کنند نه تنها از حق خود دفاع کنند بلکه رابطه ای توام با احترام و درک متقابل با دیگران برقرار کنند. به عقیده او این برنامه بالاخص برای کودکانی که از خانواده های مشکل دار و متشنج می آیند، شاید اولین فرصتی باشد که می توانند برای تمرین رفتارهای مناسب و درک احساسات خود بیابند.
 
کنت داج5، روان شناس در دانشگاه دوک در این باره معتقد است که وجود این برنامه و سایر برنامه های مشابه که روی آموزش مهارت های عاطفی و اجتماعی تمرکز می کنند، کمک می کند ریشه بسیاری از مشکلات رفتاری نوجوانان و جوانان را در همان آغاز راه یعنی در دوران خردسالی برطرف کنیم. به باور او بخش بزرگی از مشکلات رفتاری و عاطفی جوانان، مربوط به نداشتن مهارت های اجتماعی و عاطفی است که باید در سنین ابتدایی عمر فرامی گرفتند. داج معتقد است که قرار دادن چنین برنامه هایی در مدارس به صورت عمومی کمک می کند کودکان ما با مهارت های اجتماعی از همان آغاز مدرسه آشنا شوند و این مهارت ها را در تمام طول سالهای تحصیل و سپس ورود به اجتماع با خود همراه داشته باشند.
 
داج و همکارانش در این زمینه یک تحقیق طولی انجام داده اند از سال 1991، این محققین حدود 900 کودک را از بین کودکان 5 ساله ای که وارد پیش دبستانی می شدند و به سبب پیشینه خانوادگی و اجتماعی بیشتر در معرض خطر ناهنجاری های رفتاری در بزرگسالی بودند با مشاهده رفتار آنها و مصاحبه با والدین و معلمانشان انتخاب کردند. سپس به نبمی از این کودکان، همراه با آموزش های معمول مدرسه، امکانات آموزشی مهارت های اجتماعی را فراهم کردند این امکانات شامل کلاسهای آموزشی و وجود مشاور در طول دوره تحصیل از ابتدایی تا آخر دبیرستان بود.
 
بعد از گذشت 25 سال از آغاز این طرح، نتایج تحقیق حاکی از آن بود کودکانی که وارد این طرح آموزشی شده بودند، نه تنها در مدرسه عملکرد تحصیلی بهتری داتشند بلکه میزان دستگیر شدن، سوءمصرف مواد مخدر و سایر اختلالات روانی در آنها بسیار پائین بود. به عبارت دیگر نتایج این تحقیق طولی که 25 سال ادامه داشت، نشان داد آموزش مهارتهای عاطفی و اجتماعی، موفقیت تحصیلی و اجتماعی کودکان را در سنین بزرگسالی نیز تضمین می کند. نتایج این تحقیق در سپتامبر 2014 در مجله روانپزشکی امریکا6 چاپ شد. داج می گوید: این نتایج نشان می دهد که آموزش مهارت های بیان عاطفی و اجتماعی نیز درست مانند الفبا و سواد خواندن و نوشتن، قابل آموزش است و کودکانی که از چنین آموزش هایی برخوردار می شوند به طور قابل ملاحظه ای در تحصیل و زندگی خود موفق تر هستند.
 
امروزه در سراسر مدارس ایالات متحده امریکا چنین طرح هایی با مقیاس های کوچک و بزرگ معرفی شده است اما آنچه سبب می شود هنوز بسیاری از مدارس به چنین طرح هایی مجوز نداده باشند این است که اجرای چنین طرح هایی بار مالی هنگفتی بر دوش مدارس می گذارد برای مثال اجرای برنامه PATHS برای هر کلاس درس 600 دلار به اضافه 100 دلار هزینه های جانبی در طول سال دارد که تامین این مخارج بر دوش مدارس سنگینی می کند. اما بسیاری از کارشناسان معتقدند که وجود چنین آموزش هایی هر چقدر هم که گران قیمت و پر هزینه باشد، منافع بیشماری را نصیب هم مدارس و هم جامعه به طور کلی می کند بنابراین در یک حساب سر انگشتی، مزایای آن بر معایب و هزینه های آن می چربد. با این حال، نمی توان از مدارس انتظار داشت که بتوانند علیرغم هزینه های سنگینی که در سایر جنبه های آموزشی متحمل می شوند، از پس تامین چنین برنامه هایی نیز به تنهایی برآیند بنابراین در اینجا نقش دولت و حمایت دولتی از برگزاری چنین طرح های آموزشی خود را نشان می دهد.
پی نوشت ...
1. Tomas O’Donnell’
2. Twiggle Turtle
3. Promoting Alternative Thinking Strategies
4. Matthew Henson
5. Kenneth Dodge
6.  American Journal of Psychiatry

مقاله اختصاصی گروه تدوین محتوای آموزش 118
استفاده از این مطلب و انتشار آن، با ذکر نام آموزش ۱۱۸ و درج لینک www.amoozesh118.com بلامانع می باشد.

توضیح: نظراتی که درج می شود، صرفا نظرات شخصی افراد است و لزوماً منعکس کننده دیدگاههای این وب سایت نمی باشد.

نظر شما

پرطرفدارترین مطالب امروز

تازه های آموزش

نقدی بر کتاب جامعه شناسی به مثابه فرم هنری

برگزاری وبینار معلمی در فضای مجازی

دلایل ترس برخی کودکان از مدرسه رفتن

چگونه آموزش مجازی نظام آموزشی را متحول می‌کند؟

باید شرایط مناسب برای آموزش‌های ترکیبی فراهم شود

چرا استعدادهای «کودکان بیش‌فعال» در نظام آموزشی شناسایی نمی‌شوند؟

پارکر پالمر، خالق کتاب شهامت تدریس

کتاب آموزش از راه دور، راهنمای آموزش آنلاین برای مدرسان دانشگاه

بار آموزش حضوری دانشگاه ها باید کاهش یابد

آموزش، مدرسه و بحران ویروس کرونا- قسمت دوم

آموزش، مدرسه و بحران ویروس کرونا- قسمت اول

برنامه آموزشی کودکان درباره تغییرات آب و هوایی

جنبش "مدرسه آزاد" در نظام آموزشی ژاپن چیست؟

تربیت کودک مهربان بهتر از کودک موفق

جای خالی اتاق های بازی و خلاقیت در مدارس

خودگویی مثبت و موفقیت در ریاضیات

آیا اندازه کلاس در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مؤثر است؟

چرا دانش آموزان تقلب می کنند؟

بچه‌های آسمان: نبرد دانش آموزان کره با کنکور

بالا بردن انگیزه تحصیل دانشجویان

تاثیر جوّ و محیط مدرسه بر عملکرد تحصیلی

آموزش نخبه پرور؛ آری یا خیر؟

آموزش پیش دبستانی مهم است

معرفی کتاب: گاه و بی‌گاهی دانشگاه در ایران

کی اولین گوشی هوشمند را برای فرزندمان بخریم؟

آموزش در شبکه های اجتماعی