چه آن زمان‌ها که انتخاب رشته به صورت دستی انجام می‌شد و داوطلب کنکور با احتیاط سعی می‌کرد برگه کاغذ انتخاب رشته را تا نزند و تمیز نگه دارد و چه حالا که دیگر خبری از قلم و کاغذ نیست و همه فرآیند انتخاب رشته به صورت اینترنتی انجام می‌شود، همیشه خطا و اشتباه در مرحله انتخاب رشته وجود داشته است. گاهی این اشتباه‌ها آن‌قدر کوچک است که مشکلی جدی در انتخاب رشته به وجود نمی‌آورد، اما بعضی وقت‌ها اشتباههای انتخاب رشته، مسیر تحصیلی داوطلب کنکور را به طور کلی تغییر می‌دهد.
برخی از این خطاها هم به قدری بین داوطلبان کنکور، تکراری و رایج شده که دیگر بی‌اغراق می‌توانیم بگوییم همه داوطلبان در معرض خطر اشتباههای رایج انتخاب رشته قرار دارند. اصلا هم فرق نمی‌کند که شما شاگرد زرنگ باشید یا رتبه کنکورتان شش رقمی باشد، همه کنکوری‌ها می‌توانند قربانی خطاهای ساده‌ای در مرحله انتخاب رشته شوند و براحتی زحمت و تلاش یک سال آنها بر باد برود.
رئیس سازمان سنجش در گفت‌وگو با جام‌جم به ذکر رایج‌ترین اشتباههایی پرداخت که هر ساله طیف وسیعی از کنکوری‌ها مرتکب آن می‌شوند. وقتی می‌گوییم اشتباههای رایج، یعنی آن دسته از خطاهای تکراری که فقط منحصر به چند نفر از داوطلبان نیست و هر ساله صدها داوطلب، در دام آن گرفتار می‌شوند. انتخاب رشته کنکور 93 از ساعت 23 دیشب تا بیست و دوم مرداد ادامه دارد و از امروز هزاران داوطلب کنکوری، درگیر فرآیند انتخاب رشته هستند که توجه به این نکات ساده و کلیدی می‌تواند انتخاب رشته بهتری را برای داوطلبان رقم بزند.
ابراهیم خدایی تاکید می‌کند که یکی از رایج‌ترین اشتباههای انتخاب رشته بین کنکوری‌ها، بی‌توجهی داوطلبان به مقطع تحصیلی است. به گفته این مقام مسئول، بارها شده است که داوطلبان کنکور به سازمان سنجش آمده و عنوان کرده‌اند در مرحله انتخاب رشته، اصلا حواسشان به مقطع تحصیلی رشته‌ها نبوده است. مثلا فرض کنید داوطلبی 60 رشته محل را در فرم انتخاب رشته وارد کرده است که بجز انتخاب 35 این داوطلب، دیگر رشته‌ها در مقطع کارشناسی انتخاب شده باشد. حالا در چنین شرایطی، خدایی می‌گوید ما حدس می‌زنیم احتمالا داوطلب در مرحله انتخاب مقطع تحصیلی اشتباه کرده است ولی در صورت اعتراض داوطلب، نمی‌توانیم کاری کنیم؛ چون احتمال دارد حق بقیه داوطلبان پایمال شود. این از جمله اشتباههای رایجی است که به گفته این مقام مسئول، هر ساله میان بسیاری از کنکوری‌ها اتفاق می‌افتد.
از شهر محل تحصیل مطمئن شوید
اشتباه رایج بعدی کنکوری‌ها در این مقطع حساس تحصیلی، توجه نکردن به شهر محل تحصیل است. این هم از آن اشتباههایی است که به قول خدایی، شاید در ظاهر ساده به نظر برسد ولی هر ساله با داوطلبان کنکور زیادی روبه رو می‌شویم که به سازمان سنجش می‌آیند و می‌گویند در مرحله انتخاب رشته، اصلا نمی‌دانسته‌اند فلان شهر را برای ادامه تحصیل انتخاب کرده‌اند.
خطای بعدی که کمی پیچیده‌تر از اشتباه قبلی است، بی‌توجهی به موقعیت مکانی پردیس‌های پولی دانشگاه‌هاست؛ اشتباهی که به باور خدایی، طی این سال‌ها بارها اتفاق افتاده است. مثلا همه می‌دانیم که دانشگاه صنعتی امیرکبیر در شهر تهران واقع شده ولی خیلی از داوطلبان به گمان این‌که پردیس‌های این دانشگاه نیز در شهر تهران قرار دارد، این دانشگاه را برای ادامه تحصیل انتخاب می‌کنند، غافل از این‌که پردیس‌های دانشگاهی الزاما در همان شهر دانشگاه مرکزی قرار ندارد. به طور مثال، یکی از پردیس‌های همین دانشگاه امیرکبیر در واحد ماهشهر در جنوب کشور قرار دارد و همچنین بسیاری از پردیس‌های دانشگاهی نیز در شهر دیگری جدای از شهر دانشگاه مرکزی قرار دارند، اما برخی داوطلبان به این نکته مهم، توجه نمی‌کنند.
رشته انتخابی‌تان، پولی از آب درنیاید
اشتباه فاحش بعدی در فرآیند انتخاب رشته، توجه نکردن به رشته‌های پولی است. خدایی عنوان می‌کند: هرساله داوطلبان زیادی بدون توجه به این‌که تحصیل در کدام رشته محل، پولی است یا این‌که تحصیل در کدام رشته‌ها رایگان است، دست به انتخاب‌هایی می‌زنند که بعد از قبولی در آن رشته، از انتخاب‌هایشان پشیمان می‌شوند. مثلا خیلی از داوطلبان گمان می‌کنند تحصیل در واحد بین‌الملل یک دانشگاه دولتی، رایگان است، در حالی که حتی گاهی هزینه تحصیل در واحدهای بین‌الملل برخی دانشگاه‌های دولتی، بسیار گران‌تر از دانشگاه‌های غیردولتی تمام می‌شود.
جدای از این اشتباههای رایج، خطا در وارد کردن رقم درست انتخاب رشته، تطبیق ندادن فرم پیش‌نویس انتخاب رشته با فرم نهایی آن، جا انداختن یک کد محل و در نتیجه به هم خوردن کل فرم انتخاب رشته هم از دیگر اشتباههای مصطلحی است که می‌تواند آینده تحصیلی کنکوری‌ها را دستخوش تغییر کند.
اشتباههای غیرفنی را هم دریابید
مجموع این اشتباههای رایجی که به آن اشاره کردیم، اشتباههای فنی است که به گفته رئیس سازمان سنجش، کنکوری‌های زیادی را در طول این سال‌ها گرفتار کرده است، اما داوطلب باید حواسش باشد در دام اشتباههای غیرفنی در فرآیند انتخاب رشته هم گرفتار نشود. بی‌توجهی به رشته مورد علاقه، مراجعه به موسسات غیرمجاز انتخاب رشته، استفاده نکردن از ویژه‌نامه‌ها و نرم‌افزارهای انتخاب رشته‌ای که سازمان سنجش در اختیار داوطلبان قرار داده است یا بهره نبردن از اطلاعات فارغ‌التحصیلان و استادان همان رشته‌ای که به آن علاقه داریم، از دیگر اشتباههای غیرفنی است که می‌تواند داوطلب کنکور را در مرحله انتخاب رشته مناسب به خطا بیندازد.
همچنین رئیس سازمان سنجش خبر داده است که از شب گذشته، برخی رشته محل‌های قدیمی، اصلاح شده و برخی رشته محل‌های جدید نیز به فرآیند انتخاب رشته، اضافه شده است و به همین دلیل، داوطلبان بهتر است برای انتخاب رشته مطمئن‌تر، این اصلاحیه جدید را قبل از انتخاب رشته نهایی، مطالعه کنند.
